Çıkış Kitabı – İaki Kabe

Dünya savaşları bitti ama dünyada savaşlar bitmedi, hiç bitmeyecek sanırım… Aziz Nesin’in dediği gibi insanlar tarafından numara verilmedi diye dünyada savaş yok sanıyoruz sanki . Düşük yoğunluklu sürekli savaş her yerde. Hele farklı etnik ya da dini grupların birbiri içine geçerek yaşadığı coğrafyalarda sular hiç durulmuyor. Bu özelliği taşımayan yerlerde ise birileri tarafından farklılıklar icat edilerek insanlar birbirine düşürülüyor. Birileri ekonomik ya da siyasal gücünü artırırken sıradan halk yığınları çatışmaların ortasında kendi kaderi ile başbaşa kalıyor.

İşte hepimizin tanık olduğu böyle bir çatışma ortamını küçük bir çocuğun gözlerinden önümüze seren güzel bir kitap. İaki Kabe ( Iraklı Kakabadze, ირაკლი კაკაბაძე) Çıkış Kitabı adlı eseri. Kitabın Gürcüce adı: გამოსვლის წიგნი. Dedalus yayınlarından yine Parna Beka Çilaşvili’nin keyifli çevirisiyle karşımızda.

Çıkış Kitabı

Öykü 1992-93 yıllarında Abhazya bölgesinde Gürcüler ile Abhazlar arasında yaşanan iç savaş yıllarında geçmektedir. Gürcü hükümet güçleri ile Abhaz gerilla güçleri arasındaki savaşta Ruslar ve diğer etnik grupların Abhazları desteklediği biliniyor. Savaş boyunca Abhazya bölgesinde 13-20 bin civarında Gürcü’nün etnik temizliğe maruz kaldığı , 3 bin Abhaz’ın öldüğü tahmin ediliyor. 250 binden fazla Gürcü yerinden edildi ve yaklaşık 2 bin kişi kayıp olarak belirlendi. Daha sonra barış imzalansa da sular tam olarak durulmadı.

İşte bu savaş ortamından dedesi ve büyükannesi tarafından çıkarılmaya çalışılan küçük bir çocuğun öyküsüne tanık oluyoruz, çocuğun ağzından değil de gözünden ve kulağından aslında. Çevresinde gördüklerini, duyduklarını, tanık olduklarını sunuyor bize yapbozun parçaları gibi. Ve parçaları birleştirdiğinizde ölülerini gömemeyen, tecavüze uğrayan, cinayetlere kurban giden bir halkın dramını iliklerinize kadar hissediyorsunuz. Hayatının kurtarılması için ölümüne bir yolculuğa çıkarılan çocuk bu karmaşanın içinden kurtarılabilecek mi?

Cephe gerisindeki insanların dramı gözlerinizin önüne serilirken, insanoğlunun dünya yüzeyinde varolduğundan beri sebep olduğu şiddeti düşünüyor insan satırlar aktıkça. İnsanı böylesine zalim yapan sebepleri sorgularken buluyorsunuz kendinizi; para, güç, iktidar, etnik megalomani… Oysa hepsi ne kadar da geçici.

Kısa, içten, çarpıcı bir hikaye okumak istiyorsanız, bir solukta bitireceğiniz bir kitap.

გამოსვლის წიგნი - kitabın orijinal baskısı

Altı çizili cümleler

“Hiç yorulmadan çalışıp düşmana karşı korkusuzca savaşacak, her türlü emri sesini çıkarmadan yerine getirecek bir varlık, bir maymun yaratmak istiyorlardı. Ninem, neler de uyduruyorsun,neler de anlatıyorsun diyerek gülüyordu. Böyle bir cinsi zaten uzun süre önce yarattılar, ülkeyi zaten bunlar idare ediyor,ayrıca maymunlarla çiftleştirmeye gerek yok.”

“Kafeslere bu soysuzları, siyasetçileri ve bürokratları kapatmamız lazım.Oralara yerleştirelim ve çocuklara bunları seyrettirelim.Nasıl biri olmamaları ve kime benzememeleri gerektiğini gösterelim.”

İaki Kabe ( Iraklı Kakabadze, ირაკლი კაკაბაძე)

Kakabadze 1982’de doğdu. Gürcü edebiyatının genç yazarlarındandır. Gürcistanda bir süre kamu sektöründe çalışmıştır. Sosyal aktivist ve insan hakları savunucusu olan yazar birkaç yıl önce ülkesinden ayrılmak zorunda kaldı. İstanbul’da yaşamaktadır. Ünlü Gürcü şair Galaktion Tabidze’nin adını verdiği Cafe Galaktionu işletmekte ve yazın faaliyetlerine devam etmektedir. Şiirler,Üç Noktalar diğer kitaplarıdır.

Gürcü kültürüne ilgi duyanlar, yemeklerini merak edenler “Katip Mustafa Çelebi, Billurcu Sk., 34433 Beyoğlu/İstanbul” adresindeki Galaktion Cafe’yi ziyaret edebilir.

Hem bölgedeki iç savaşı hem de genel olarak etnik milliyetçilik nedeniyle çıkan savaşları sorgulamak için mutlaka izlemenizi önerdiğim filmin fragmanını da paylaşmadan geçmeyelim: “Mandalina Bahçesi”