Tipi - Vladimir Sorokin

Vladimir Sorokin çağdaş Rus edebiyatının önemli temsilcilerinden biri, ilk kez bir kitabı dilimize çevrilmiş. Kuyruk, Buz Üçlemesi, Oprihnick Günü kitapları ile daha çok adını duyurmuş. Tipi son romanlarından biri.

Tipi - Sorokin

İnceleme

Bir doktorun kar fırtınasında bir köye aşı götürmek için yola çıkmasını konu alan öyküde klasik Rus öykülerine benzer girişin ardından fantastik öğelerle devam eden yer yer bilimkurgusal bir dünya canlanıyor karşımızda. Minyatür atlarla çekilen kızak, çok diri bir kadınla evli cüce değirmenci, halüsinasyona sebep olan piramitler taşıyan göçebe Vitaminderler, dev kardanadam, ölü devin burun deliğine saplanan kızak ayağı gibi hayal gücünün sınırlarını zorlayan öğelerle ilerleyen öyküde sürekli mücadele edilen tipi ve uzayan bir yolculuk.

Hikayenin tam olarak ne zaman geçtiğini belirlemek güçtür, teknolojilerin yarım kaldığı bir çağda mı yoksa eski Rusya’nın farklı bir tasvirinde mi geçtiğini kestirmek zordur. Yazıldığı dönemin Rusya’sına bir tepki olduğunu düşünürsek günümüzde geçtiği daha muhtemeldir. Garipliklerle örülmüş hikayede anlaşılması zor sembolik hicivler, mevcut Rus yönetimine eleştiriler olduğu kesin. Rusya’nın iç dünyası ile ilgili ayrıntılı bilgiye sahip olanlar aralara serpiştirilmiş göndermeleri daha iyi seçebilir. Çöküş öncesinde de sonrasında da yönetimlerle ters düşen bir yazar olduğu göz önünde bulundurulduğunda yarattığı bu hayali dünya ile katı bir sistem eleştirisi yaptığı açıktır.

Aynı zamanda bu yolculuk kişinin hayat yolculuğu ile de bağdaştırılabilir. Çoğumuz yaşamımızı birşeylerle mücadele ederek geçiriyoruz, hep bir kar fırtınasının içinde yolumuzu bulmaya çalışıyoruz, yaşadığımız olumsuzluklar karşısında varoluşumuzu yeniden sorguluyoruz, Dr.Garin gibi.

Tipi; Rus edebiyatını merak eden ancak klasik Rus romanlarının uzun isimlerle,karmaşık aile ilişkileriyle, zengin tasvirlerle süslenmiş metinlerine alternatif arayanların zevkle okuyacağı bir kitap. Olayların sınırlarının çizilmediği, okuyucuda oluşan soruların hepsinin cevabının olmadığı, belirsizliklerin gizemli hale getirdiği Tipi güzel bir kış kitabı…

Altı çizili cümleler

“Rüzgara karşı gitmek,bütün zorlukların, saçmalıkların,abuk sabuklukların üstesinden gelerek, hiçbir şeyden, hiç kimseden korkmadan dümdüz yürümek, kendi yolunda yürümek, yazgısının yolunda direnerek,inatla yürümek… Hayatımızın anlamı bu işte!”

“Sözgelimi bir doktorum ben,Dr.Garin, Tanrı’nın suretinden yaratılmış bir homosapiens, şimdi gece vakti bu kırlarda bir köye,oradaki insanlara yardım etmeye, onları salgın bir hastalıktan kurtarmaya gidiyorum. Benim hayat yolumdur bu, burada da, heryerde de benim yolumdur. Ve şu parlayan ay birden dünyaya çarpacak ve dünyada hayat bitecek olsa, ‘insan’ olma onurunu kazanırım, çünkü yürüdüğüm yoldan hiç sapmadım.Ne güzel şey bu!”

Vladimir Sorokin

Vladimir Sorokin

1955 ‘ te Moskova Bykovo’da doğdu. Mühendislik fakültesi mezunudur. İlk önce gazete yazıları yayınlanmıştır. Sonrasında kitap tasarlayıp sergileme ile uğraştı. 1980 lerin Rusya yeraltı edebiyatında yazar olarak yer almaya başladı. 1985 te Fransa’da öyküleri ve bir romanı yayınlandı. Yeraltı edebiyatının çarpıcı örneklerinden olan eserleri yasaklandı. 1989 dan itibaren eserleri Rus edebiyat dergilerinde yayınlanmaya başladı, Rus edebiyatına katkılarından dolayı Andrei Bely ödülüne layık görüldü. 2002’de “Blue Bacon Fat” kitabına pornografik öğeler içerdiği gerekçesiyle dava açıldı. Öyküleri pek çok dile çevrilen Sorokin 2027’de distopik bir Rusya’yı anlattığı romanı”Oprichnik Günü” dünya çapında övgüler almıştır.

Tipi 2010 da yazıldı, 2019’da Rus romanlarının başarılı çevirmeni Ergin Altay tarafından Türkçeye kazandırıldı. Can yayınlarından çıkan kitap Çağdaş Rus edebiyatının önemli eserlerinden biri olarak kütüphanemizde yerini aldı. Umarım diğer romanları da dilimize çevrilir.

Kalın Sağlıcakla